5651 Sayılı Kanun Kapsamında Kişilerin LOG Kayıtlarını Tutma Yükümlülüğü

5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunu kapsamında bir takım özel ve tüzel kişilerin log kayıtlarını tutma yükümlülüğü bulunmaktadır. Log kayıtları ifadesi kanunda ”taraflara ilişkin IP adresi, verilen hizmetin başlama ve bitiş zamanı, yararlanılan hizmetin türü, aktarılan veri miktarı ve varsa abone kimlik bilgileri(5651 sk. md. 2/j)” şeklinde ifade edilmiştir. Bu kayıtların kimler tarafından tutulması gerektiğini açıklamaya geçmeden önce 5651 sayılı kanun kapsamında internet hizmetinden yararlanan kişiler olan; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı ve erişim sağlayıcı kavramlarını inceleyelim.

İçerik Sağlayıcı: İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder (5651 sk. md. 2/f). İçerik sağlayanlar; internet ortamında haber, yorum, entry, video, makale, haber gibi tüm içerikleri üreten, değiştiren ve sağlayan kişilerdir. İçerik sağlayıcıların log tutma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Yer Sağlayıcı: Hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişileri ifade eder (5651 sk. md. 2/m). Yer sağlayıcı ifadesi kanunda oldukça geniş biçimde açıklanmıştır. Yer sağlayıcılar; kullanıcıların haber, yorum, entry, video, makale, haber gibi içerikler barındırabileceği ”ekşisözlük, youtube, facebook, twitter, n11 trendyol” gibi kurumsal web siteleri ya da herhangi bir kişinin içerik barındırma hizmeti sağlayan ya da işleten web sitesi de olabilir.

Erişim Sağlayıcı: Kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan her türlü gerçek veya tüzel kişileri ifade eder (5651 sk. md. 2/e). Erişim sağlayıcılar ise; Türk Telekom, Superonline, Türknet gibi internet hizmetini sunan firmalardır.

İÇERİK SAĞLAYICILARIN SAĞLANAN HİZMETLERE İLİŞKİN LOG KAYITLATINI TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur(5651 sk. md. 4/1). İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumludur(5651 sk. md. 4/2). 5651 sayılı kanunun ”içerik sağlayıcının sorumluluğu” bölümünü içeren yukarıdaki kanun maddeleri dışında içerik sağlayıcılarına başka bir yükümlülük getirilmemiştir.

Tüm internet kullanıcıları veya aboneler içerik sağlayıcı konumunda bulunabilir. Bünyesinde çalışanlarına internet hizmeti sağlayan iş yerleri ya da müşterilerine internet hizmeti sunan kafeterya gibi kurumlar internet kullanıcısı olduğu için, sunulan hizmet kapsamında gerçekleştirilen içeriklerden dolayı sorumludur fakat hizmet trafik bilgilerini diğer bir deyişle log kayıtlarını tutmak zorunda değildir.

Fakat; internet kullanıcıları ya da aboneler kendi web sitelerinde barındırma hizmeti sağladıkları zaman yer sağlayıcı konumuna geçebilirler. Örneğin; bir hukuk bürosu ya da kahve zinciri firması, herhangi bir içeriği (haber, görsel, makale vb.) kendi web sitesinde barındırdığında ya da diğer kullanıcıların içeriklerine barındırma imkanı sunduklarında bu içerikler ile ilgili log kayıtlarını tutmaları gerekir. Bu hususlar ile ilgili herhangi bir ihtilaf durumunda yer sağlayıcı konumunda bulunacağından kanunun yer sağlayıcılar için yüklediği sorumluluk ve cezalara tabi olurlar.

YER SAĞLAYICILARIN SAĞLANAN HİZMETLERE İLİŞKİN TRAFİK BİLGİLERİNİ (LOG) TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Yer sağlayıcılar, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. (5651 sk. md. 5/2 Ek: 6/2/2014-6518/88 md.) Kanun nezdinde yer sağlayıcılara getirilen yükümlülük en az bir yıl hizmet trafik bilgilerinin sağlanmasıdır. Azami sürenin yer alma nedeni kişisel verilerin korunması amacıdır. Log kayıtlarının tutulmaması halinde on bin türk lirasından yüz bin türk lirasına kadar idari para cezası verilir(5651 sk. Md.5/6). Her ne kadar kanunda bu şekilde yer alsa da internet hukukunun ülkemizde zayıf bir alan olması nedeniyle uygulamada bu nedenli idari para cezasına sıklıkça rastlanıldığı söylenemez. Ayrıca yer sağlayıcılar barındırılan içeriklerden dolayı manevi tazminata da hükmedilebilmektedir. Yargıtay’ın emsal bir içtihadında yer sağlayıcının web sitesinde taklit ürün barındırması ve açılan davayı öğrenmesine rağmen barındırma işlemini sürdürmesi nedeniyle manevi tazminata hükmedildiği görülmektedir (YHGK 2013/11-1138 E. 2014/16 K. 15.1.2014 T. Kararı).

ERİŞİM SAĞLAYICILARIN SAĞLANAN HİZMETLERE İLİŞKİN TRAFİK BİLGİLERİNİ ( LOG ) TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Erişim sağlayıcılar, sağladığı hizmetlere ilişkin, yönetmelikte belirtilen trafik bilgilerini altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür(5651 sayılı kanun md. 6/b). Yer sağlayıcılar gibi erişim sağlayıcıların da log tutma yükümlülüğü bulunmaktadır. Türk Telekom, Superonline, Türknet gibi kullanıcılara internet hizmeti sunan erişim sağlayıcılar log kayıtlarını tutmakla yükümlüdür. Log kayıtlarının tutulmaması halinde on bin türk lirasından yüz bin türk lirasına kadar idari para cezası verilir(5651 sk. Md.6/3 )

SONUÇ

5651 Sayılı yasa internet hizmetinden yararlananları içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı ve erişim sağlayıcı kavramları şeklinde ayırmış ve log kayıtlarının tutulması açısından farklı sorumluluklar yüklemiştir. Anılan yasa kapsamında, yer sağlayıcı ve erişim sağlayıcıların log kayıtlarını tutma yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu kayıtların tutulmaması halinde hukuki ve cezai sorumluluklarla karşı karşıya geleceklerdir. Diğerlerinden farklı olarak içerik sağlayıcısı ve internet kullanıcısı ya da abone konumunda olan; çalışanlara internet hizmeti sağlayan ofisler, müşterilerine internet hizmeti sunan kafeterya gibi işletmeler log kayıtlarını tutma zorunluluğu getirilmemiştir. Fakat bu kullanıcılar da kendi web sitelerinde içerik ihtiva ediyor veya barındırma hizmeti sağlıyorsa bu durumda yer sağlayıcı konumuna geçerler ve web hizmetlerinden doğan ihtilaflarda log kayıtlarına başvurulabileceğinden bu kayıtları en az bir en fazla iki yıl saklamakla yükümlü olacaklardır. Bu yükümlülük yerine getirilmediği takdirde on bin türk lirasından yüz bin türk lirasına kadar idari para cezasına mahkum edilebileceklerdir. Buna karşın, web siteleri bulunmayan ya da web sitelerinde içerik ihtiva etmeyen ya da barındırma hizmeti bulundurmayan kişilerin log kayıtlarını tutma zorunluluğu bulunmamaktadır. Kaldı ki bu kişilerin internet hizmeti aldığı erişim sağlayıcıların ve barındırma hizmeti sağlayan yer sağlayıcıların log tutma zorunluluğu bulunduğundan, içerik sağlayıcıların log kayıtları zaten yer sağlayıcı ve erişim sağlayıcılar tarafından tutulmaktadır.

Av. Lokman EROL

Koçali Hukuk Bürosu